Locus Focus | Hans Mellendijk, Gelders Dagblad 28 juli 2001
Terwijl de vaste jongens café ’t Veertje lallend verbouwen tot een pontje naar de bouwvakvakantie, struikel ik over een been. “Hé cultuurbarbaar, last van strukelbeestjes?” Eénmaal mijn rustplek gevonden, dwaal ik af naar kalmer momenten. Een wandeling in het Arnhemse Sonsbeekpark. Een personeelsuitstapje naar Jan Hoet’s kunstmanifestatie Locus Focus.
“Zonder geluk valt niemand van het dak” vloeide ooit uit Jan Hanlo’s pen en dankzij zo’n soort geluk was bij Syntus de software in ‘de Lint’ nog niet aangepast en hoorde ik “Halle, Westfalen” door de trein schallen. Het schoolreisjesvakantiegevoel kón niet meer kapot. Niks mooiers dan voorpret. Hocus Pocus, Locus Focus, voor ik er erg in had liep ik over de Zwanenbrug, in het prachtige beekdallandschap. Sonsbeek, het stadspark dat Arnhem nog zo’n heerlijke provinciale uitstraling geeft. Fin de siècle óp en tóp.
Echter op het moment suprème staan herinneringen aan vorige Sonsbeektentoonstellingen me in de weg. Daad doodt het verlangen. Pas nu, enkele weken later, dansen me de beelden als een feest voor m’n ogen en wil ik terug. Zoals we bij voetballen een patatgeneratie kennen zo is er in de beeldende kunst een pretparkgeneratie. Deze zomer is ze in Arnhem neergestreken. Wat me in eerste instantie tegenstond slaat om in bewondering. Pretparkuitstraling, een natuurlijker keuze voor de lusthof Sonsbeek – het negentiende eeuwse in scène gezette landschap- is niet mogelijk. Een pluim op Jan’s hoed.
Het wonder bij de doorgang onder de waterval; opeens valt het klaterende geluid stil. Ik kijk door een rechthoekig kader, dwars door de waterstroom heen. Het filtert het uitzicht tot een abstract -impressionistische stomme film. Dan valt het oog van groepshoofd Karin op een ijscokar. Ze wil trakteren. Echter schijn bedriegt. Het blijkt een niet begrepen kunstwerk over gedoogbeleid en troeteljunken. Na vandalisering resteren van de neonletters ‘Ice Cream-Nice Dream’ alleen ‘I am’. Over stijl valt te twisten zei het brood en gooide zich voor de duiven.
Af en toe horen we een plons in een zompige vijver. Bedriegertjes? De boelekearl? Een parel is ons zonnestelsel dat glinsterend zweeft boven een andere vijver. Kompaan Irene wijst me in het idyllisch beukenbos op de donkere kijkers van de bomen. Buiten mededinging, betoveren oogvormige knoesten het woud. Fluusterdingen. Dan hoor ik uit het bladerdak wilde beesten. Burgers’ Bush? Nee, een grapje van een kunstenmaker dat me terug doet verlangen naar een zinderend tuinfeest op Sinderen. Waar uit verstopte luidsprekers overal de zee te horen was.
Karel Appel weet me te verbazen met een uit zwerf- en afvalhout opgetrokken assemblage. Ik kijk beter en voel dat het in brons is gegoten. Bedrieglijk echt. Een blijvertje, hoop ik. Zo ook, de ronde grasheuvel, waar collega Jan eindelijk zijn draai vindt door zich heel Westers, rechtstreeks naar het hoogste punt te banen. Andere vakbroeders geven zich over aan het Oosters meditatieve en schrijden, via de twee tegen elkaar indraaiende paden, spiraalvormig naar de top.
Een laag zilveren lepeltjes in een houtwal verbeeldt een geologische fictie. Angstaanjagend zijn de paardenkarkassen in de bomen. De dames in ons gezelschap krijgen hoge nood als ze verderop de plasboom ruiken.
U kunt natuurlijk ook mooi in de Achterhoek blijven en kijken wat ze in Ruurlo rondom het labyrint hebben uitgespookt. Maar dan kom je de lagere regionen in kunstenland ‘integen’. In Arnhem zit deze zomer de eredivisie. Tja,... ik weet het, smaken verschillen. Aover smaak völt neet te nölen zei de snieder en hie nei'jen zien wief 'n oor an.
U bespaart sowieso een vermoeiende file naar de Efteling. Ik ga in ieder geval in de vakantie de rest bekijken. Opnieuw mijn plaats bepalen.
Tableau
de la troupe na de voorstelling van Schaduw,
voor Kasteel Sorghvliedt te Hoboken. Achterste rij van links naar rechts Walter
Simons, Hartmut De Maertelaere, Albert Hagenaars, Lebuin D’Haese, Roel
Richelieu Van Londersele, anonymus, Peter Holvoet-Hanssen, Richard Foqué, Guy
Commerman en Maarten Embrechts. Middelste rij van links naar rechts Frank De
Vos, Cecile Vanhoutte, Ann Van Dessel, Marleen De Crée, Bert Bevers, Hans
Mellendijk en Vera Alexander Beerten. Vooraan Annmarie Sauer en Roger Nupie.
v.l.n.r.: Walter Simons, Hartmut De Maertelaere, Frank De Vos, Albert Hagenaars, Lebuin D'Haese, Cecille Vanhoutte, Annmarie Sauer, Roel Richelieu Van Londersele, Ann van Dessel, Roger Nupie, Marco van Dyck, Marleen de Crée, Peter Holvoet-Hanssen, Richard Richard Foqué, Bert Bevers, Guy Commerman, Hans Mellendijk, Maarten Embrechts, Vera Alexander Beerten.
Alles valt in elkaar | Hans Mellendijk, de Gelderlander, 13 maart 2010
Je hebt van die momenten dat alles klopt. M’n lief en ik
reisden wegens een uitnodiging van dichter Bert Bevers vorige week vrijdags af
naar Antwerpen. ‘sAvonds diende ik aan te treden op een literaire avond in Den
Hopsack. M’n internationale doorbraak gekscheerde ik met oud en nieuw tegen m’n
zwager, die zich meteen zorgen maakte. ‘I-j bunt nòw toch neet veur de
Achterhoek verloren?’
Alles belooft een bijzondere ontmoeting. De Antwerpense bard
kende ik tot dan toe alleen via het internet. Lijfelijk waren we ons nog nooit
tegen gekomen. In een snijdende wind stappen we uit de auto de Kaai op. Voordat
we in ons hotel kunnen, mooi nog even een museum pakken. MuHKA. De
tentoonstelling over animisme laat ons denken over de wonderlijke scheiding
tussen ‘t bezielde en ‘t onbezielde. De tegenstelling natuur en cultuur. Het begrip
dat later in het weekend zal terugkaatsen.
De kennismaking ‘savonds verloopt organisch. Alsof we elkaar
al jaren kennen. Terwijl we pas twee jaar geleden via wederzijdse blogs elkaars
leven zijn binnengeslopen. Verder via de poëzie en de ‘Gebaande paden’ zoals
hij zijn verzameling zich zelf vormende paden noemt die hij op het wereld wijde
web administreert. Ik noem het ‘Olifantspaden’. Het pad dat de richtste weg vormt
in bos en beemd, park, de gebouwde omgeving. Google de begrippen en u zult ons
tegenkomen. De literaire avond loopt gedisciplineerd en succesvol. Moe en
voldaan via de Grote Markt en nog een Duvel bij ‘Den Engel’ vinden we achter
het prachtige station ons hotel terug. De volgende dag een hernieuwde
kennismaking nu voegt ook een andere www-burger, Ron Scherpenisse, zich bij ons
en een fascinerende rondleiding volgt door de binnenstad van Antwerpen. Dan
plots in de Meir duikt de poëet onder. Het gezelschap raakt zichzelf even kwijt
maar hervonden reizen we onder de Schelde door. We treden buiten de stad om
haar in alle schoonheid te kunnen aanschouwen.
Na een bolleke nemen we afscheid. De ontmoeting wordt voor
herhaling vatbaar geëvalueerd. ’s Avonds sluiten we met ‘Avatar’ af. Verrassend
hoe het animisme zich in deze fantastische rolprent manifesteert. De planeet
Pandora als metafoor voor ‘t wereld wijde web, ‘n gigantisch bewustzijn. Hoe de
beelden zich de volgende dag spiegelen als we echt afscheid nemen en we door
het ‘Kon. Museum voor Schone Kunsten’ dwalen. M’n lief bevestigt wat ik net
daarvoor ook zag; Breughels ‘Toren van Babel’ vertoont sterke overeenkomsten
met de heilige boom in het epos. Een omgekeerde versie overdrachtelijk gezien.
Op de terugreis bedenk ik me dat België een avatar is voor Nederland. Antwerpen
voor de Achterhoek. Om buiten jezelf te treden om je eigen cultuur beter te
zien.
Bert treedt binnenkort buiten zijn Antwerpse biotoop en zal
de vierde zaterdag van april aanstaande (2010 red.) aan tafel zitten bij de serie ‘Ontmoet
de dichter’ van het poëziecentrum Nederland te Bredevoort.
Op maandagavond
3 maart organiseert de initiatiefgroep PRO!Kunst,
ondersteund door de Progressieve Partij
Aalten-Dinxperlo een debatavond met als thema “Kunst en Cultuur, juist in krimpgebieden”.
Voor
dit debat komt Annemieke Traag,
Gedeputeerde provincie Gelderland voor o.a. Cultuur en Cultuurhistorie naar
Aalten.Zij zal ingaan op het
hierboven genoemde thema.
Het
tijdstip van het debat is om meerdere redenen van belang.
1.In
de week daarop, op 12 maart a.s. worden in de provinciale commissie Jeugd en
Cultuur vragen behandeld die zijn gerezen naar aanleiding van de
subsidieverlening op grond van de 2e tender Cultuur en Erfgoed. Het
algemeen gevoel is dat de Achterhoek zeer karig is bedeeld.
2.Tijdens
de rondgang van de nieuwe voorzitter van de stuurgroep Achterhoek 2020, mw.
L Spies is in diverse gemeenteraden het belang van kunst, cultuur en erfgoed
benadrukt, ook als mede aanjager van de economie. Samenwerkingsvormen als
Cultuurpact zijn daarbij in de Achterhoek essentieel en succesvol. Mw. Spies
heeft beloofd die boodschap over te brengen in Arnhem.
3.Juist
in tijden van economische neergang en demografische krimp is het voor gebieden
die daarmee te maken hebben van groot belang dat kunst en cultuurinitiatieven
versterkt en ontwikkeld worden.De
Regio kan daarbij niet zonder (provinciale) aanjaagfondsen.
Bovenstaande
feiten geven het belang aan om juist op dit moment in gesprek te gaan met de
gedeputeerde om de aandacht voor kunst en cultuur in de Achterhoek op haar
netvlies te houden.
Naast
de gedeputeerde zijn ook interessante gasten uitgenodigd die kunst en
cultuur in de Achterhoek een meer dan warm hart toedragen. Gespreksleider zal
zijn de heer Maurits Nibbering,
voorzitter Cultuurzomer Achterhoek. Het poëtische aspect zal ingebracht worden
door HiPP: Het instituut Praktische
Poëzie(Hans Mellendijk, Bert Scheuter, Louis Radstaak). Bekend van
Zwarte Cross, ’n Drom en de Poëzienacht. Columnisten in de Gelderlander.
Het komend weekend samen met Louis Radstaak naar Antwerpen. Om zondag in Hoboken de vernissage mee te maken van SCHADUW. Ik schreef voor het project het gedicht CONCREET>
bij een foto van Hartmut De Maertelaere.
Een mooie inleiding over zijn poëzie gisterenmiddag van HiPP-broeder Bert Scheuter in het kader van Vorming & Toerusting Halle-Keijenborg-Zelhem. Over een maand alle drie de HiPP-leden.
Collegavriend dichter Louis Radstaak kan in zijn gedichten wonen, hij heeft zijn gedichten gebundeld in Lawaai!!. Te bestellen bij Blurb>Kopen is mijn advies!
Ikzelf kreeg gisteren het bericht dat de gedichten Otofoto en Enghuizer vierluik opgenomen worden in het eerstvolgende Poëziepuntgl nummer dat 9 maart a.s. ten doop zal worden gehouden om 14:00 u. in de bibliotheek van Harderwijk.
Bert Scheuter zal a.s. woensdag 19 februari in een besloten voorstelling in het kerkje van Halle een lezing verzorgen.
HiPP is op 3 maart te Aalten ingehuurd als stoorzender bij een politiek debat t.g.v. de komende gemeenteraadsverkiezingen aldaar.
De poëzie speelt een grote rol in de jubileumeditie van de Kunstwandelroute Hummelo 2014 (de 15e). De 5e Enghuizer dialogen manifesteren zich o.a. in de gehele route middels negen antieke schrijfmachines die als wegwijzers de wandelaars begeleiden met negen vierregelige gedichten die uit de wagens rollen. Aan het begin staan drie gedichten op de regels van een te restaureren hekwerk. Piet Post, Margót Veldhuizen en Hans Mellendijk leveren daar munitie voor, Helma Snelooper schrijft bij vier kunstwerken een gedicht, P.B. Kempe bij één, de overige zeventien deelnemende dichters hebben een vers geschreven voor de klinkplek van Rolf Wolters en zijn ook opgenomen in de wandelgids/catalogus die door Bert Scheuter en Hans Mellendijk zal worden vormgegeven. Alle gedichten komen ook in het weblog van Enghuizer dialogen te staan. zie ook Enghuizer vierluik - Hans Mellendijk>
Ik zag niks, want ik mos pissen | Hans Mellendijk | de Gelderlander 07 au 201o
De reis er naar toe heeft
iets van een computerspel dat junior op zijn Nintendo speelt. We moeten ons op
punt X melden irgendwo industrieterrein Lichtenvoorde. We dienen een 06-nummer
te toetsen. Nadere instructies volgen. Ik ben met m’n naasten onderweg naar een
optreden op de Zwarte Cross. Alles loopt als een goed geoliede machine. We worden
opgehaald. Bij de ingang van Backstage West heb ik de eerste lachstuip, of zijn
het de zenuwen?, al te pakken. Pijlen wijzen ons de juiste weg. De letters
MEKKA en de prachtig daarachter geschilderde strakke blauwe lucht met schapenwolkjes,
beeldrijmen met de werkelijke situatie. Een schitterende zondagmorgen, strakke
hemel met enkele wolk. Backstage is de ontvangst allervriendelijkst, ik
inspecteer het podium in de tipi. Alles in orde. Om de versvoeten te trainen
maak ik een kleine wandeling over het terrein. De aankleding is boven alle
verwachting. Het is lang geleden dat ik een festivalterrein van deze omvang heb
betreden. Ik ben niet zo van de massaliteit. Na een teleurstellende ervaring in
Werchter ooit heel lang geleden besloot ik grote festivalterreinen te mijden.
Wat ik hier meemaak is een totaal andere ervaring. Wat een sfeer. Mijn
lachspieren doen weer hun werk als ik het hoofdpodium zie. Het podium is aan
weerzijden geschoord. Manshoge kettingschakels moeten verder wegwaaien van het
theater voorkomen. Dit moet bedacht zijn na de onverkwikkelijke windhoos die
het festival in opbouw een week daarvoor teisterde. Klasse, deze Oldenburgeske
kunsttoepassing. Terug naar de theatertipi, eens kijken hoe het de dichter Pim
ten Bokkel vergaat. De jonge God brengt vaardig zijn werk uit de nieuwste
bundel en trakteert de aanwezigen op een sample van ouder werk gelardeerd met Zwarte
Cross ervaringen. Mooi werk dat wonderwel past bij de achtergrondgeluiden van
Normaal, dat de festivalbezoekers wakker rockt en die de tipi binnendringen.
Pims ode aan Johnny van Doorn gecombineerd met deze klanken doen me wegdromen
naar het allerlaatste Popfestival van Lochem in een ver verleden. Waar Johnny
de aankondigingen verzorgde. Ik weet nu wat me te wachten staat. En bereid me
voor. Het eigen optreden, een half uur zacht tikkend de tijd verslaan met
dialectpoëzie verloopt, naar alle tevredenheid. Het voorgenomen korte verhaal
schrap ik omdat ik niet op kan tegen de stoorzender in de vorm van ander
gesproken woord, elders op de theaterweide. Slechts twee gedichten gaan
daardoor voor mijn gevoel de mist in. Mijn naasten ontkennen dit. Ik geef me
daarna over aan het geweldige spektakel waar poëzie samensmelt met kermis, crossvermaak,
theater en allerlei muziekstijlen. Een feest voor de hele familie. Het is dan
ook schokkend om de volgende ochtend in deze krant te lezen dat ik onderdeel
was van een beschaving die met sprongen achteruit zou zijn gegaan. Laat ik daar
nu niets van gemerkt hebben. Want ik mos pissen.
Gisterenavond onverwachts meegedaan aan de 1e Varsseveldse PubQuiz. Ik kwam als argeloze bezoeker binnen, werd als invaller gevraagd in het team Pitbull met Linda Hiddink, Marian Kranen en Jaap Veldhorst. En we werden aan het eind van de avond na 100 vragen gehuldigd als kampioen (59 punten).
Vorige maand ter gelegenheid van mijn verjaardag kreeg ik van Chrétien Breukers bovenstaande foto toegestuurd. Een ontwerp van Finn Juhl uit 1941. De 'Poet Sofa'. Een concept tien jaar ouder dan ikzelf. De Dichtersbankjes worden door ondergetekende met vooral hulp van Bert Bevers in ere gehouden, op het blog DICHTERSBANKJES> ook fotografische bijdragen van o.a. Peter en Maarten Bevers, Ron Scherpenisse, Albert Hagenaars en Louis Radstaak.
Hermi Hartjes vertelde bij Brasserie Keijzer enthousiast over haar nieuwe theaterproject in de serie 'Sterke vrouwen'. HiPP en Wouter ten Pas luisterden aandachtig toe. Het project is nog geheim, dus ik kan er hier helaas niet meer over vertellen.
Lubok (spotprent) Malevich | boerin steekt Oostenrijker aan de hooivork.
Hans Mellendijk | de Gelderlander 16 februari 2013, edities Achterhoek
Sterke vrouwen
Een dagje Amsterdam, de tamtam had zijn werk gedaan. Het zou een geweldige solovoorstelling zijn die onze vriendin in de kleedkamer van Carré had gemaakt, zo hadden vrienden inmiddels geseind. Ze zette al eerder Bredevoort op de kaart door er locatietheater te maken over Hendrickje Stoffels Rembrandts lief. De voorstelling werd een groot succes dat ook herhaald werd in Amsterdam en later weer in de Achterhoek Spektakel Toer, editie Bredevoort. Daarna zelfs op uitnodiging in Zuid-Afrika. Ze had haar solowerk inmiddels voortgezet met weer een vrouw in de hoofdrol. Een indrukwekkende verschijning als Elizabeth1 the Virgin Queen. Vierhondervijftig jaar na haar kroning komt Elizabeth terug op aarde om het publiek deelgenoot te maken van haar heimelijke lusten en wereldlijke lasten. Ze vervolgde haar serie Sterke Vrouwen dit jaar met Madame Carré. Wederom legt Hermi Hartjes -want over haar heb ik het- kleine harten van grote en grote harten van kleine vrouwen bloot. En de geruchtenmachine had gelijk. De reis naar de catacomben van Carré was zeer de moeite waard.
Ze vergeet ook in Madame Carré haar afkomst niet. Net als in ‘Hendrickje Rembrandts lief’ gebruikt ze een Nedersaksische anekdote. Een boerin geeft aan haar man die naar het paardenspul van Carré gaat wat tips mee. “Als de vrouwleu op de peerde komt anrieden, dan hol-ie de ogen stief dicht!Allebei. I-j denkt allenig an ow eigen vrouw,Ja, ik wet ‘t wel met die peerdedames, die hebt niet völle an.Wat ‘t fatsoen betreft, daor geeft zie ok nie zo völle um. Dus allebeide ogen stief dicht!” De boer deed thuisgekomen zijn relaas.”Daor komt de dames op de peerde an.Oh wat bunt ze drieste! En wat een holdingen op ‘t peerd!Ze hadden blote bene en van die flodderrokjes an. ‘T liek jaowel alsof ze in ‘t vloeipapier zit, i-j kont dee rökjes jao zo omhoge blaozen.Ieder klapte, ik ok maor toen een van die juffrouwen op de rug van ‘t peerd ging liggen, toen werd het mi-j al te machtig en te onfatsoenlijk. Ik dee de hande veur de ogen en keek per ongeluk toch tussen de vingers deur.Het was mi-j wat.”
De vertelvoorstelling wordt na de pauze als rondleiding door het indrukwekkende Carré voortgezet. Onderwijl op onverwachtse momenten speelt regisseur Wouter ten Pas af een toe een rol die met het leven van Amalia Carré te maken heeft. Voldaan lopen we in de middag het gebouw uit, ik zie en passant op het affiche dat Normaal er maandag over een week speelt. ‘sAvonds thuisgekomen zie ik tot mijn verrassing Wouter nogmaals maar nu in de rol als vader Heineken in de eerste aflevering van de TV-serie Freddy, leven in de brouwerij.
De volgende ochtend vraag ik me af welke vrouw zal volgen in Hermi’s indrukwekkende soloserie?
Zou Chrissemeuje een kandidate kunnen zijn? De vrouw uit Eibergen die heel lang de oudste vrouw
van Nederland was en in mijn jeugd stond voor sterke vrouw toen ze in 1959 op 110 jarige
Bij Foto21 exposeerde Peter van Tuijl eerder met straatbeelden in de expo “Theater van de werkelijkheid” in 2011 en met “Portretten en verhalen” in 2012. In de nu getoonde expositie ligt zijn focus op New York.
New York is een stad waar de tijd geen moment stil lijkt te staan. Financiële zakenlieden in Wall Street zijn voortdurend in de weer met hun mobiel, hardlopers, soms met kinderwagen, in Central Park staan geen moment stil en taxidrivers doen hun uiterste best om hun klanten zo snel mogelijk ter wille te zijn. Hooguit ervaar je de rust in de National Library of in het Museum of Modern Art. Een stad die je heerlijk in beelden kunt vangen en voor een straatfotograaf als Peter van Tuijl een waar eldorado. In deze expositie laat hij ook veel stillere foto’s zien. Het zijn momenten waarop mensen in zichzelf gekeerd zijn en waar ogenschijnlijk niets lijkt te gebeuren. De mensen zijn gesitueerd in een verstedelijkte omgeving waarin de stilte en de rust tot uitdrukking wordt gebracht door de ruimtelijkheid in het beeld. Als zodanig zijn zowel de in zichzelf gekeerde mens als de ruimtelijkheid een belangrijke verwijzing naar de individualiteit.
Als freelance fotograaf werkt Peter van Tuijl binnen verschillende genres in de fotografie. In zijn vrije werk richt hij zich vooral op het leven van alledag. Hij rangschikt zijn werk graag onder de sociaal documentaire fotografie. Vaak werkt hij gedurende langere periode aan een bepaald onderwerp of thema. Ook straatfotografie en portretten behoren tot zijn vrije werk. Hij heeft geëxposeerd in Foam A’dam, op de Fotofestival’s Naarden en Breda Photo. In 1983 ontving hij het BMK-predicaat.