zaterdag 19 maart 2022

77 en de eeuwigheid


Op zes mei aanstaande, zevenenzeventig jaar geleden werd Jan Opdam 👉 geboren. Krek wat je noemt een bevrijdingskind. Hier 'al' mijn berichten over deze beminnelijke man en vriend op 'sMelssleMs' 👉 

Jan die ik -en met mij vele anderen- graag langer nog in levende lijve had willen meemaken. Maar die ook eeuwig -zolang eeuwigheid mag en kan duren- in mijn gedachten zal blijven leven. 

Moderne misverstanden 

Het vervelende van dood zijn is
dat de zogenaamde levenden denken
dat ik er niet meer ben.
Van het ene op het andere moment:
non-existent
en voor altijd verleden.

Ik ben hoogstens een bron van verdriet,
een dierbare herinnering
een vurig gemis.

Soms mag ik even binnen in je dromen,
maar ‘s morgens wordt je wakker
in zintuigen, waarin ik niet meer binnen kan.

Ik wil je wenken,
maar je kijkt de andere kant op.
Ik wil tegen je fluisteren,
maar je spreekt te luid.
Mijn taal is de taal van de stilte:
leer mijn taal.

Ik zit niet in een urn,
Ik lig niet in een graf.
Alle stof heb ik allang van me afgeschud.
En toch ben ik bij je.

Ook andersom:
voor doden die zeker wisten,
dat ze er niet meer zouden zijn,
is het leven hier een wonderbaarlijke verrassing.

Een frisse duik in een zwembad zonder water
maar dan omgekeerd:
een duik in het niets dat iets blijkt te zijn.

Zonder enig benul van hoe, wat, waar en waarom,
scharrelen ze hier rond als pasgeborenen,
die hun ogen nog niet kunnen openen.

De deur van de oven van het crematorium
is niet de laatste deur die achter je dicht gaat.
Die deur is geen branddeur tussen iets en niets.

Het leek zo’n logische gedachte:
iets is materie of is niets
en toch ben ik bij je.

Er is licht,
alles verlichtend licht.
In dat licht leef ik, in dat licht leef jij.
Leven wij.

Jan Opdam | 2017


In herinnering Jan Opdam | 6 mei 1945 - 14 maart 2022




Afgelopen woensdag bereikte mij het trieste nieuws dat Jan Opdam maandagavond j.l. uit de tijd is gekomen. Of zoals het op de rouwkaart staat geschreven: 'Jan is door de poort van de dood gegaan.' 

Gisterenmiddag in Het Koelhuis te Zutphen namen we afscheid van Jan Opdam 👉 in de uitvaart met het rituaal van de Christengemeenschap 👉. We hebben hem in de dienst in overdrachtelijke zin en daarna letterlijk begeleid in zijn reis naar het licht. 

Jan Hermanus Opdam werd geboren in Amsterdam op 6 mei 1945. Ik ken hem vooral als de grote inspirator en initiatiefnemer die ruim twaalf jaar geleden het Dichterscollectief De Omsmeders uitnodigde om poëzie toe te voegen aan en op de KunstWandelRoute Hummelo. Het bericht kwam voor mij niet geheel onverwachts. Hij gaf een jaar geleden aan, helemaal af te zien van werkzaamheden voor de KunstWandelRoute, daar de vijf jaar geleden geconstateerde ernstige ziekte hem-nu dan toch- teveel verzwakte. Zijn idee, dat uiteindelijk resulteerde in de poëzie-installatie Dwaallust en dat hij met Marijke Schellekens en mij uitwerkte en waarvoor een dertiental dichters van De Omsmeders in de winter van 2019-2020 een cadavre exquis hebben geschreven zal het laatste werk van ons gezamenlijk zijn dat we tussen Pasen en Pinksteren op de aanstaande KunstWandelRoute gaan zien. Dries Olthof heeft Jan zijn idee verder vormgegeven. 

Aan het eind van de uitvaart kregen de bezoekers een bundeltje met gedichten van hem met even prachtige bijpassende foto's van zijn werk, overhandigd. Emilie Opdam-Wahlen had mij vorige week gevraagd gepast werk van hem daarvoor te selecteren uit de Enghuizer dialogen. Zie hier meer 👉 


ZAAIER

 

De droom ontkleedt zich tot naakte waarheid.

Haar kale takken omarmen mij.

Niet over de dood fluistert zij.

Ze zingt over zaad dat sterft tot leven.



Jan Opdam

2019 | Slotwoorden bij de het KunstKlinkfestival ter afsluiting van de 20ste KunstWandelRoute Hummelo 

2018 | Rabarber, rabarber, rabarber ...

2017 | KunstWandelRoute Hackfort | Hemelpoort | Jan Opdam

2019 | KunstWandelRoute Hummelo | 0pbouw poëziecarrousel | 2019