Toegift, met dank aan Erik Meinen
zaterdag 12 november 2011
Door Achterhoekse Ogen | Het
Het
Groot-Brittannië had de
Who. Showman Bob Bouber bedacht snel een Nederlands equivalent. Hij formeerde
in 1965 een groep die het onbepaald voornaamwoord ‘Het’ meekreeg. Het werd in
een rijdend ziekenhuisbed op de Dam gelanceerd, refererend aan het eerste
singletje: ‘Ik heb geen zin om op te staan’. Wat later een anker in het
Nederlandstalige beatcultuur bleek te zijn. Een protestlied voor alle
gezindten. “Het is weer tijd om op te staan/Maar ik heb geen zin/(Hij heeft
geen zin)/Om naar m'n baas te gaan/Met m'n blote voeten op het kouwe zeil/(Met
z'n grote blote voeten op het kouwe zeil)/Ik heb geen zin om op te staan/”
In een relatief korte periode bracht het een enorme
golf teweeg van Nederlandstalige beat met gekke teksten. Er kwamen groepen als De
Clungels, De Snelbinders en Sjek sjek en de vloeitjes. Het eerste nummer van
Het was meteen raak. Dat het een klassieker betreft mag duidelijk zijn. Het
nummer is in 2002 nog gecoverd door Daniël Lohues. De Duitse groep The Blizzards coverden het met ‘Hab'
keine Lust heut aufzustehn’. Het komt allemaal naar boven als ik het bericht
lees dat volgens onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam ‘het’ als
lidwoord aan het uitsterven is.
Bedachtzaam –je weet het tegenwoordig maar nooit met
dat soort wetenschappelijk nieuws- lees ik verder. Het is maar een lastig woordje: het. Voor buitenlanders
is het bijna onmogelijk om een systeem te vinden in ons ‘de’- en ‘het’-gebruik.
Keihard stampen is de enige manier om het te leren. Zoals op school met de
Duitse woordgeslachten: der, die, das. Tot hun zevende maken kinderen nog volop
fouten in de lidwoorden. En dat geeft iets aan over de moeilijkheidsgraad.
‘Het’ is niet alleen een lidwoord. ‘Het’ kan ook regenen. Hier heeft ‘het’ een
totaal andere betekenis. Opeens is het een persoonlijk voornaamwoord. Dat is
dus ontzettend verwarrend voor mensen die nog niet goed Nederlands spreken.
Volg je het nog? Is het erg dat ‘het’ lidwoord verdwijnt? Nee, lees ik in Onze
Taal. Volgens de onderzoekers ontwikkelen talen zich voortdurend. Het
Afrikaans, dat afstamt van het Nederlands, heeft ‘het’ al lang laten vallen.
Ook geven we nieuwe woorden (database, computer, controller) steeds vaker ‘de’
mee. We roeien ‘het’ langzaam uit. Over ruim een eeuw is het waarschijnlijk
doodnormaal om naar de feest van de buren te gaan om daar de bier op te
drinken.
Helemaal pijnlijk klinkt het me
niet in de oren. In de Achterhoek spreken we ook over de bos, de hof. Ik ken er
zelfs een dichter die de lidwoorden over boord gooide. Opeens denk ik aan een
ander bericht dat ik onlangs las, dat er in de toekomst geen man meer nodig is
voor de voortplanting. Dat we het niet meer hoeven doen.
Had ik een zienersblik toen ik
als puber het tweede hitje van Het ‘Kejje nagaan’ stiekem met ‘Kejje naaien’
invulde en dat hardop meebleerde?
Voorlopig toch maar ‘het’
blijven gebruiken, …
Hans Mellendijk, de Gelderlander, edities Achterhoek, 12 november 2011
Living Apart Together | De smaak van EDU-ART
Tjeerd Kootstra en Irene Companjen hebben mij en mijn collega's bij EDU-ART weer weten te verrassen met een nieuwe editie van De smaak van EDU-ART. De lege muren cie vroeg drie foto's in te leveren van een favoriet object uit je huisraad. Het mocht geen kunstwerk zijn. Men diende een close-up in te leveren en een totaalshot, van waar het object zich normaal bevindt. Vervolgens hebben Tjeerd en Irene er een collage van gemaakt. En zien we de verschillende voorwerpen uit verschillende huishoudens contact met elkaar maken. Een Gesamtkunstwerk van hoge klasse. Aan het eind van de tentoonstellingsperiode zal ik mijn bijdragen verklappen.
Abonneren op:
Posts (Atom)