Midweektrailer | Das Leben der Anderen | Florian Henckel von Donnersmarck

Lego | Turing Machine

In Memoriam | Hendrik Jan Marsman

Beeld: © Peter van Houten

J. Bernlef | 1937-2012  ook hier>

en Dichtersbankje> en NPE>

Ondertussen in Twitterarea | Het twittergedicht

Het Twittergedicht is over de helft. Mooie regels van Atty van de Brake volgen op die van mij.

Vroeger koersloos op wit, eindeloos wit papier

Vond ik eindelijk woorden voor jou, in 144 tekens, hier

De pen in mijn hand, verworden tot enkel losse toetsen 

Nu rechtlijnig gekanaliseerd in tweet per regel,

beperkt door regels van het spel die erom smeken verstoord te worden

Door iets wat ruikbaar is, je oksels in de ochtend waarin het droomzweet van je angst, ligt te wachten op de dag

Dat nog niet is geanalyseerd in ochtendhumeur, de ruimte neemt, van de ontbijttafel het gelach

Niet gehoord de borden

De lome luiheid van je kauwen hypnotiseert me een moment

De kruimel in je mondhoek vraagt om woordeloze actie

Kijk hier voor de inzendingen en het gedicht tot nu toe

De passie op de Kruisberg

Op deze plek van de Kruisberg gaat een statie (Jezus valt voor de tweede keer) komen, een ruimtelijk gedicht dat ik samen met een gedetineerde van de Kruisberg bedenk in een aantal sessies in de maand november voor een tentoonstelling in het voorjaar van volgend jaar samen met veertien andere kunstenaars uit Doetinchem en omstreken.

Zondagclip | Russian Dance | Tom Waits

Uit de oude doos | Creatief met duif

Creatief met duif.

Mijn ogen zoeken ze vier maal per week op. De rij stoelen aan de kant van de autoweg nabij industrieterrein in Duiven. Tegenover Visser transport. Een twintigtal gele kunststof stoeltjes netjes gemonteerd op een sokkel. Momenteel neemt het kunstenaarscollectief deel aan de tentoonstelling Archipuncturale ’04. Samen met dertien andere architect- en/of beeldende kunstenaarsinitiatieven hebben zij zich laten inspireren door een plek aan de Oude IJssel. Veertien locaties in een strook landschap tussen Doesburg en het Gendringse Megchelen werden door de organiserende Stichting Kunst en Cultuur Gelderland aangewezen. De plek als opdrachtgever. Dit allemaal om het denken over de inrichting van het landschap en de plattelandsvernieuwing te bevorderen.

Deze krant bestede er veel aandacht aan en doet er sinds afgelopen woensdag dagelijks kond van. Elke dag wordt een idee toegelicht. Stichting G.A.N.G. streek neer in Gaanderen en nam de uitgangspunten op de korrel. Het memoreert dat hervorming van het platteland een terugkerend fenomeen is. Ruilverkaveling diende er voor dat niets een glorieuze toekomst van de efficiënte landbouw in de weg zou staan. Beken werden gekanaliseerd, houtwallen geslecht, percelen vergroot. Bij de schaalvergroting van het platteland werd vergeten dat een landschap niet alleen de landbouw en veeteelt dient, maar dat mensen uit deze omgeving tevens hun identiteit aan dit landschap ontlenen. Volgens het collectief heet de meest recente mode gril ‘plattelandsvernieuwing’. Cultuurhistorie en toerisme spelen daarbij een belangrijke rol. Men schets de idylle van de onthaastende stadsmens dat zich moet kunnen laven aan het eenvoudige plattelandsleven; ruisende wouden, klaterende beekjes en kleinschalige boerenhoeves. Waar een gastvrije bevolking de toerist op het erf verwelkomt met zelfgebakken krentewegge en zelfgestookte kruidenbitters.

Volgens stellers van voornoemde klinkt het allemaal te mooi om waar te zijn, en dat is het dan ook, want volgens hen is de plattelandsvernieuwing niets anders dan de volgende utopie die op het Nederlandse platteland wordt losgelaten. Wat deze utopie uitzonderlijk maakt, is dat zij niet door een vernieuwingsdrang, maar door nostalgie wordt ingegeven. In de Achterhoek heeft men deze hang naar ‘vroeger’ al lang onderkend. Namelijk in ‘Die Holländische Antikstraße’. De tig antiekwinkels langs de Rijksweg die min of meer parallel loopt aan de Oude IJssel. Deze nostalgieboeren hebben het begrip ‘antiek’ weten op te rekken tot een ongekende breedte. De Achterhoek heeft zich internationaal op de kaart gezet als de grootste antiek-outdoor-outlet store aller tijden. Hier wordt gebouwd aan de geschiedenis van de toekomst. Cultuurhistorie en toerisme vormen hier al meer dan twintig jaar de basis van de plattelandsvernieuwing, aldus de jonge honden. Eén en ander wordt geïllustreerd met een fotoreportage van het fenomeen. Een ontnuchterende analyse van het gebied dat ze uitkozen. Meer eigenlijk niet. 

Een andere deelnemer deed iets meer. Joost van Hezewijk adopteerde het landgoed de Wrange/Slangeburg. Hij weet treffend het gevaar van vertrutting en verponysering van het Achterhoekse landschap te omschrijven. Het gevaar dat opdoemt wanneer de boerenstand –van oudsher landschapbeheerder bij uitstek- uit het gebied wegtrekt. Verrassend weet Joost de vermaledijde krachtvoersilo’s tot ons cultureel erfgoed te bombarderen. Het zijn beeldbepalende elementen in het Nederlandse landschap geworden en staan symbool voor de agrarische revolutie. Een erfenis van het Mansholt-tijdperk. In artistieke zin lijkt elk boerenerf wel een ruimtelijke installatie, waarin eeuwenoude architectuur, tijdelijke bouwsels en rondslingerende attributen schijnbaar ongeordend geplaatst zijn. Dergelijke composities, met de silo als terugkerend verticaal beeldelement, dwingen respect af. Eerbied voor de nonchalance waarmee de boer zijn omgeving inricht: zoals hij dat hier nu eenmaal doet, in dit gebied, op deze grond. Over identiteit gesproken. Tot zover het onderzoek van de landschapsarchitect/beeldend kunstenaar. Als alternatief voor het gebruik van deze silo’s, ziet de ziener duiventillen. Vele boeren moeten noodgedwongen hun bedrijfsvoering wijzigen. Onder andere in verband met het reconstructieplan Achterhoek en Liemers. De silo’s kunnen eenvoudig omgebouwd worden tot duiventillen. De boer wordt duivenhouder. Het houden van duiven was vanaf de Middeleeuwen een veel voorkomend gebruik, met name in bosrijke omgevingen. Graanakkers kunnen terugkeren om te dienen als bijvoederplek van de halfwilde duiven. Met het milieuvriendelijk fokken van Achterhoekse Wilde Duiven kan een nieuw streekeigen product op de markt gebracht worden. In de schitterend uitgevoerde catalogus zijn vier overheerlijke duivenrecepten opgenomen. Eens wat anders voor op de vakantiebarbecue op camping of in de achtertuin.

Hans Mellendijk, de Gelderlander, 7 maart 2004

Denktanks

Maquette Stadsmuseum Doetinchem | Gasfabriek

Zie ook nieuwe aanwinsten bij Collectie Denktanks de Beneluxe | Radstaak>

Aan het woord! nog twee weken mogelijk in te zenden

Aan het woord! 2012

De vierde editie van Aan het woord!, de grootste schrijfwedstrijd van Gelderland, is in volle gang. 

Tot en met maandag 12 november is het mogelijk om via www.aanhetwoord.nu een tekst van maximaal 1000 woorden in te sturen. Alle genres zijn welkom: van verhalen tot gedichten en van columns tot songteksten. Iedereen uit de provincie die nog geen op zichzelf staand literair werk heeft gepubliceerd bij een landelijke uitgeverij mag een tekst inzenden. Je kunt meedoen in zes regio’s: Achterhoek, Apeldoorn, Arnhem, Nijmegen, Rivierenland en Veluwe. Kijk op de website www.aanhetwoord.nu onder welke regio jouw woonplaats valt. Ook de reglementen van de verschillende regio’s zijn hier te vinden. Alle teksten worden na de inzendtermijn beoordeeld door een deskundige jury en in december wordt in elke regio de winnaar bekendgemaakt bij een feestelijke prijsuitreiking. De winnaar ontvangt 250 euro en krijgt een driedelige masterclass aangeboden. Daarnaast wordt er ook een publieksprijs uitgereikt.

Coaching

Aan de wedstrijd is ook weer coaching verbonden. Als je benieuwd bent naar de mening van een professional over je tekst, dan kun je de eerste versie van je inzending voorleggen aan een schrijfdocent. In sommige regio’s is aanmelding voor live coaching nog mogelijk. Daarnaast kun je tot 12 november terecht op www.testjetekst.nl voor online coaching.

Alles nog even kort op een rij:

Meer informatie en reglement downloaden: www.aanhetwoord.nu

Inzenden: tot en met 12 november 2012 via de website

E-coaching: www.testjetekst.nl

Doe mee!

HiPP-tip | Beek en Es in de lucht

Beeld: © Bert Scheuter

Collega Omsmeder, HiPP-er, columnist, dichter, boezemvriend Bert Scheuter maakte bovenstaand portret van 'verkenner'. Te zien op zijn gloed nieuwe webstee Beek en Es die mondjesmaat gevuld wordt. Ook zijn columns voor de Gelderlander zijn er te lezen in zijn blog. Tip om te volgen! 

Ondertussen in het Stedelijk

 Marlene Dumas | Osama>

 Ger van Elk | Missing persons

 Mels Crouwel | Badkuip 

 Carl André

Barbara Kruger

Gisteren kon ik echt niet meer wachten en besloot ik een bliksem bezoek te brengen aan het hergeopende Stedelijk Museum. Ik was er niet alleen, de Herfstvakantie is blijkbaar in bepaalde delen van Nederland nog aan de gang. Toch een goede indruk kunnen krijgen. Mooi gebouw en heldere rondgang langs de verzameling. 

Zie ook SM | 23 oktober>  en hier>

Midweektrailer | Lola | Rainer Werner Fassbinder

Ondertussen in de stratosfeer

Ondertussen in Twitterarea | Het twittergedicht

De jury had het gemakkelijk. Er was maar 1  inzending, die van mij :-):

Week 5

Dat nog niet is geanalyseerd in ochtendhumeur, de ruimte neemt, van de ontbijttafel het gelach. Niet gehoord de borden (Hans Mellendijk @sMelssleMs) – winnaar

Tweet tussen maandag en vrijdag jouw tekstregel voor het gedicht aan @KCGliteratuur en sluit af met #ahw12. Per week wordt er één bijdrage gekozen, maar niet getreurd als dat niet die van jou is. De week erna kun je gewoon weer meedoen en heb je weer kans! 

Kijk hier voor de inzendingen en het gedicht tot nu toe

Ondertussen in China | Het bamischandaal

Intussen in Enschede

Johan Visser presenteert: "Tankstellen der Welt,  - Diep in de nacht, geen hond meer op 

straat, dan zijn ze het mooist. Zo'n oase van licht, opdoemend in de verte. De motor uit, 

stilte. Een melancholieke intimiteit. Ik kom er graag. Ik ga er voor op pad. Ik rijd er voor 

om."

Zondagclip | Beethoven | Opus 111

Pogorelich 

Uit de oude doos | Kunstmest

Jeugdvreugd | Erbarmen Festival | Muziekkoepel De Bettekamp | Varsseveld | 1983

Kunstmest

In de trouwdag was ik hem een beetje uit het oog verloren. Ik leerde hem kennen in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Toen ik na de kunstacademie, de vervangende dienstplicht vervulde bij het kinderzomerkamp in Terborg. Al snel vielen me twee vrijwilligers door hun tomeloze inzet en levenslust op. Collega columnist Frans en hij dus. Ik zag hun eerste schreden op de planken als duo Jeugdvreugd. Ze vermaakten het publiek met schuddebuikige capriolen op een Mobylette en nog wat andere ongein in de acrobatensfeer maar dan net ernaast. De onrust zat in hun lijven. Beide gingen hun eigen weg. Maar bleven de Achterhoek trouw. Hij maakte tig theaterproducties die niet meer te tellen zijn. Muziektheater, spektakelstukken waarbij vooral jeugd en jongeren betrokken worden. Zijn specialiteit. Hij greep de kans om voor zichzelf te beginnen. Onder de passende naam AchterDoek volgde een netwerk van clubs over de gehele Achterhoek. Ook verraste hij in Doesburg met een doorlopend verhaal tijdens het koninklijke bezoek in 1998. Koninginnedagen daarna zouden nooit meer hetzelfde zijn. Theatrale elementen kregen meer de aandacht en drukten het traditionele koekhappen naar de achtergrond. Hij is niet voor niets een nazaat van Carel Briels, de regisseur van massa stadionspelen uit de jaren vijftig.

Hij stond plotseling voor mijn neus om een avondje bij te kletsen. Maar vooral ook omdat hij wilde weten wat ik van het plan vond dat hij zich had uitgedokterd om in de Achterhoek het wegtrekken van ‘de culturele elite’ te keren. Dat in dit korte bestek het beste samengevat kan worden met: “Laat het wegtrekkende Achterhoeks cultureel talent dat studerende is, met studiegenoten uit andere delen van het land, in de zomermaanden kennis maken met het leven en werken in de Achterhoek. Samen sporen zij weer latent Achterhoeks cultureel talent op, en inspireren ze, door het maken van theaterproducties. Deze worden op die plekken waar niets te doen is in de vakantieperiode opgevoerd.” 

Nu alleen nog de titel Foods for the roots wegpoetsen, de ondertitel Kunst-mest voor plattelandsgebieden vind ik stukken gezonder klinken. Ik ben benieuwd of  Theo Soontiëns, want daar heb ik het over, uitgenodigd is voor het debat op maandag 25 mei over het culturele klimaat in de Achterhoek en het wegtrekken van talent. Dat samen met de Gruitpoort door de Gelderlander georganiseerd gaat worden. 

Hans Mellendijk, de Gelderlander, edities Achterhoek, 18 april 2009

Ondertussen in Doetinchem

Op zondag 28 oktober wordt in 't Brewinc de Maand van de Geschiedenis afgesloten met een Oost Gelderse Dag van de Geschiedenis. Het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, het Regionaal Archief Zutphen, het Streekarchief De Liemers en Doesburg en het Waterschap Rijn en IJssel presenteren een programma dat bestaat uit lezingen, filmvertoningen en workshops over het thema Arm en Rijk.

De historicus Jos Palm, bekend van het VPRO-radioprogramma Onvoltooid Verleden Tijd en journalist van Trouw en Historisch Nieuwsblad, gaat in op het thema Arm en Rijk, Wil Schackmann spreekt over de Maatschappij van Weldadigheid en haar proefkolonie en Catharina van Groningen behandelt de rijkdom van de Achterhoekse en Liemerse buitenplaatsen. In korte workshops maakt u kennis met aspecten van genealogie en paleografie. Tevens worden op deze dag rondleidingen door de depots van het Erfgoedcentrum gegeven, is er muziek en zijn er streekboeken te koop. Kinderen kunnen leren hun naam te schrijven zoals de Middeleeuwse Monniken dit deden.

Locatie: 't Brewinc, IJsselkade 13, 7001 AN Doetinchem, tijdstip van 10.00 - 15.30 uur, verdere informatie: 0314-787078.

Download hier de flyer met het volledige programma!

Ondertussen op Sinderen

Gisteren in de namiddag na de presentatie van De Boer op geweest, het debuut van collega columnist Irene van der Aart. Het was er beredruk op de daele van Koffieboerderij Groot-Nibbelink. En gezellig. Mooi boek geworden. Genoeg leesvoer dit weekend. Irene nogmaals gefeliciteerd!

Elders | Mellendijk

Altijd weer leuk om op de kaart van de Provincie Gelderland in Stadsmuseum Doetinchem de naam Mellendijk tegen te komen. Onze wortels op de Heelweg.

B|A|L|L|U|S|T|R|A|D|A 26|1

Het jongste nummer>

Midweektrailer | Novecento | Bernardo Bertolucci

Ondertussen in Twitterarea | Het twittergedicht

Rinske Kegel levert de regel na die van mij. Leuk. Gefeliciteerd!

Twittergedicht

Vroeger koersloos op wit, eindeloos wit papier

Vond ik eindelijk woorden voor jou, in 144 tekens, hier

De pen in mijn hand, verworden tot enkel losse toetsen 

Nu rechtlijnig gekanaliseerd in tweet per regel,

beperkt door regels van het spel die erom smeken verstoord te worden

Door iets wat ruikbaar is, je oksels in de ochtend waarin het droomzweet van je angst, ligt te wachten op de dag

  werkt het precies? 

Tweet tussen maandag en vrijdag jouw tekstregel voor het gedicht aan @KCGliteratuur en sluit af met #ahw12. Per week wordt er één bijdrage gekozen, maar niet getreurd als dat niet die van jou is. De week erna kun je gewoon weer meedoen en heb je weer kans! 

Kijk hier voor de inzendingen en het gedicht tot nu toe

Ondertussen in BoZ

Foto's: © Ron Scherpenisse

Collega dichter Louis Radstaak is opgenomen in de Hall of Fame van kunstenaar Ron Scherpenisse> te Bergen op Zoom. Trots wijst Ron naar zijn nieuwe ingelijste aanwinst. 

"Het werkje heeft een mooie plaats gevonden net onder het plafond. Hoger kan je niet geraken. Nou ja hoger kan wel, maar dan lig je op zolder. En wie wil daar nou liggen?" laat hij weten.  Het gaat om een serie zomerpostzegels over Het Loo te Apeldoorn uit 1986. Zie ook hier> en daar>

Ondertussen op de Hoge Veluwe

Lees meer in HANTA!>

Zondagclip | Bad Government | Nits

Wurg je wichten

Ik hoorde vrijdag in de Gruitpoort te Doetinchem van Willem te Voortwis dat het muziektheaterproject rondom de cyclus "Wurg je wichten" op Nationale Gedichtendag 2013 uitgevoerd zal worden. Mooi!

Lees ook "Wurg je wichten": Zienderogen - Hans Mellendijk> 

Uit de oude doos | Elders

Elders

Nu ook in De Achterhoek de vakantiestroom, richting Braamtse gat, Gasthof in Sauerland, Bierstube of disco in Las “mal knacken Amigos" Palmas, tentje in La douce France of welk vakantieoord dan ook, een voldongen feit is, bent u samen met slechts een handvol andere mensen overgebleven om het gemaal van het poldermodel gangs te houden. Voor u, de mannetjesputters (m/v) die onze Nederlandse economie zwoegend, zwetend en zuchtend boven water houden heb ik vanuit elders irgendwo tussen Ziek (gemeente Gendringen), en Rot (Deutschland) in al mijn bescheidenheid een tip die troost zal bieden. Terwijl de rest van Nederland de files op de Autobahn, Route du Soleil of Autostrada heeft doorstaan om als eerste een felbegeerde plaats op de zonovergoten Zuid-Europese stranden te bemachtigen of een verloren strijd voert tegen zonnebrand en muggenbeet of door buikloop bevangen de Mediterrane toiletten teistert zit u na gedane arbeid rustig in de schemme van uw achtertuin, te genieten van het Achterhoekse gerstenat of vruchtenbowl. Wilt u naast deze weelde nog een gevoel van vakantie extra erbij hebben? Volg dan nu mijn advies op!

Koop bij uw boekhandel de Atlas van de Belevingswereld.

Voor nog geen tig of veer- gulden reist u door een wereld waaraan u in uw stoutste dromen niet heeft durven denken.

In dit boekwerk dat oogt als de Grote Bosatlas bevinden zich bij beter kijken oorden als Geloof, Moed, Bezinning, Kwetsbaarheid, Groei, Oogsten, Heimwee, gelegen in landstreken als De Lange Avonden, Het Groene Gras, Vergankelijkheid, Moerassen van verveling en Thuis. U reist door de herkenbare wereld van uw gedachten en belevenissen. Uw bestaan handzaam in beeld gebracht. De detailkaarten zijn gelardeerd met filosofische beschouwingen over dezelfde begrippen. Het daagt de werkende mens uit tot dwalen, tot reflectie en relativering van de grootste reis die u maakt. Het leven zelf! U vaart de Havenmond uit naar Entrée. U neemt een boemelbus langs de stranden van Haute Cuisine, u passeert Aperitif, Hors d'Oeuvre, Appellation Contrôlée. Via Encore du Vin komt u aan in Frietkot aan de Playa Del Mayo. Daar neemt u een frisse duik in de Zee van Overvloed.

U zwemt naar Verzadiging en reist via Degu Station terug naar Entrée en neemt daar het cruiseschip naar De Lange Avonden om per trein een prachtige reis te maken naar Succes. Probeer de Bergen van Werk te mijden, want voordat u het weet wordt u van Kastje naar Muur gestuurd. Zoek niet naar Hot of Her. U zult het niet vinden. Neen! Reis door via Handelingen tegen de stroom van de Zweet des Aanschijns in, richting Enthousiasme. En laat u mee voeren door de rivier Energie.

Pas op dat u niet via De bekende weg in de biesterbane geraakt en u aan het dolen komt in het Saaie Bos. Raakt uw ziel verdwaald in het floribos van Uit-En-Ter-Na dan kunt u het beste vluchten over de Gebaande Weg via Rijtjes-Huizen-West, Rijtjes-Huizen-Buiten, Rijtjes-Huizen-Zuid naar Rijtjes-Huizen a/d Sleur. De Sleur stroomafwaarts volgen, voorbij de industriezone van Soap, tot Happy Endings.

Maak vervolgens, als je de kaart mag geloven -weliswaar getekend in subjectieve projectie en op een onvoorstelbare schaal- een fikse wandeling zuidwaarts en huur in Deugd een auto naar Uitzien. Zeil daar weg naar Avontuur. En alles komt weer goed! Tot ziens in Elders. Te bereiken per vliegtuig vanuit Hier naar Daar.

Hans Mellendijk, de Gelderlander edities Achterhoek, 24 juli 1999.

Vers vers | Kwestie van schaal

Kwestie van schaal - Hans Mellendijk>

Manhattan - Varsseveld, zomer 1980

De eerste dagen zoveel mogelijk bovengronds.

Blok na blok de Empire State of Chrysler

Building als Laurentiuskerk. Het Central Park

als De weide van Garritsen. Fifth Avenue 

leidt als Spoorstraat, Zaagmolenpad als Broadway.

Thuis na lange reis uit de trein gestapt;

de grote weidse blik. De torenspits nabij.

Het evenwicht maar dan anders.

Mad Magazine