zaterdag 29 februari 2020

Cijfers | 28

Foto: © Hans Mellendijk | Galgenveld | Berkelland

Zie meer Cijfers en getallen⇲

vrijdag 28 februari 2020

Sven Ratske | DRU | 29-02-2020

Ik kan niet wachten: DRU-theaterzaal⇲

zie ook Parkdichter 113 | Spaceporn ⇲

donderdag 27 februari 2020

Het Beste Boek Achterhoek en Liemers 2019

De bundel van collega Omsmeder en Dichters des Achterhoek Helma Snelooper vormgegeven door andere collega Bert Scheuter is genomineerd voor het beste boek Achterhoek en Liemers 2019⇲. Gefeliciteerd!

woensdag 26 februari 2020

Wacht effe. De bel geet,’ zegt Rita Keuper, manager van de Achterhoekse popgroep Boh Foi Toch (BFT) midden in ons telefoongesprek. Even later is ze terug aan de lijn. ‘D’r stond iemand veur de deur met hooi veur de buurman. Zonder sleutel.’ Daarna vervolgt ze haar verhaal over de documentaire over de band die zingt in het streekdialect. ‘Kom maar eens kiek’n.’ Dat beloof ik.

Dus ga ik de decemberavond waarop half Nederland op televisie ziet hoe Rico Verhoeven en Badr Hari elkaar proberen te verbouwen naar Café-Cafetaria Old Dutch Dinxperlo in de gelijknamige Gelderse grensplaats. Buiten staan de rokers, binnen is het met ongeveer 450 bezoekers afgeladen, mannen en vrouwen van alle leeftijden. Iedereen drinkt bier uit plastic bekers of beugelflessen Grolsch. In het cafégedeelte heeft popgroep Onwies hun instrumentarium vast opgesteld.

Onwies verzorgt het naprogramma, de after. Ik koop vier drankmuntjes. De verkoopster laat haar vinger over de prijslijst gaan, stopt bij vier en zegt: een tientje. Een kwartier later eindigt DJ Dylan zijn warming-up en komen vier mannen van bovengemiddelde leeftijd in dezelfde bloemetjesoverhemden de kleedkamer uit. Een cameraploeg volgt ze naar het podium waarna zanger/accordeonist Hans Keuper in plat-Dinxperloos iedereen welkom heet en de band begint te spelen.

Alle bekers en beugels gaan zonder morsen de lucht in en vanaf het eerste nummer zingt iedereen uit volle borst mee. Behalve ik. Want als enige ken ik de tekst niet van nummers als ‘Beernd van Kuperi-j’, ‘Nen Amerikaan’ en ‘Vrouw Begeerdink’, al kan ik bij ‘Hee hee, hoo hoo’ makkelijk invallen. Met tex-mex en cajunmuziek die klinkt naar Rowwen Hèze wordt een feestje, pardon feest gebouwd.

Het 1173ste sinds het eerste optreden op 1 januari 1990. Dat is precies dertig jaar geleden en wordt dit jaar gevierd met onder meer een stijf uitverkocht jubileumconcert in Schouwburg Amphion in Doetinchem en een documentaire op Omroep Gelderland. Voor het dak eraf gaat en mijn trommelvliezen knappen, houd ik het voor gehoord. Sfeer geproefd, volgende keer oordopjes mee. De roker die ik buiten twee overgebleven muntjes in de hand druk kijkt enigszins verschrikt. Vermoedelijk niet vanwege mijn minidonatie, maar omdat iemand voortijdig vertrekt bij een concert van zijn favoriete band.

Tjongejonge

Een maand later bezoek ik het hoofdkwartier van de band. ‘Gewoon richting het stadion van De Graafschap,’ had Rita gezegd, ‘dan kom ie er vanzelf.’ Het hoofdkwartier ligt tegenover een uitspanning met de onheilspellende naam Het Onland en is naast repetitieruimte, managementkantoor en distributieruimte ook de woonboerderij van Rita en Hans Keuper. Er is koffie en zelfgebakken taart, en vanwege het bezoek van de VPRO Gids is ook bassist Willem te Molder aangeschoven.

Hans Keuper: ‘Dialect heeft niets met grenzen te maken en ook niet met afzetten tegen wat dan ook’

Samen met Keuper en voormalig Normaal-leden Ferdy Joly en wijlen Jan Manschot vormden zij de eerste bezetting van BFT. Omdat ook huidig gitarist Paul Kemper uit Normaal afkomstig is, wordt BFT soms het opvanghuis voor oud Normaal-leden genoemd. Overigens heeft drummer Han Mali geen geschiedenis bij de bekende boerenrockers.

Op de tafel ligt een stapel cd’s, waaronder de laatste: Sòh! Hardop lees ik: ‘So.’ Een slechte beurt. Ruim dertig jaar na mijn vertrek uit de Achterhoek blijk ik een andere taal te spreken. ‘Niet so,’ zegt Te Molder, ‘maar sòh!’, en hij slaat met zijn vlakke hand op het tafelblad. Ik schrik. ‘Als je in de Achterhoek bezoek hebt en je vindt dat het wel mooi is geweest, zeg je: sòh. Ofwel: wat duch ow?’ [Wat dacht je ervan?, red.] Mijn conclusie dat de albumtitel preludeert op het einde van de band is voorbarig, legt zanger Keuper uit. ‘Het wordt ook gebruikt bij vergaderingen. Als iemand te lang over zijn vakantie praat zeg je ook: sòh. Kun je het daarna over belangrijke zaken hebben, zoals het jaarfeest.’

75 jaar is Keuper en dat is weliswaar jonger dan Mick Jagger, maar The Rolling Stones bestaan ook al meer dan een halve eeuw. De biologieleraar begon zijn band pas toen hij dik in de veertig was. ‘Daarvoor woonde ik een tijd in Kameroen waar ik veel traditionele Afrikaanse muziek heb gemaakt. Hier wilde ik ook zoiets gaan doen. Dus heb ik een trekharmonica gekocht en ben ik langs bejaardencentra gegaan. Van oude liedjes waarvan ik alleen de eerste regel wist vroeg ik aan de bewoners of ze rest kenden.’

Lang verhaal kort: niet veel later was er Boh Foi Toch. Die abnormale naam klinkt Chinees, maar het is dialect en staat voor: tjongejonge, het is me wat! Ik kende de uitdrukking niet en bassist Te Molder evenmin. ‘Heb ik in mijn familie nooit gehoord.’ Toch is het geen zelfverzonnen gezegde. Keuper: ‘Het is een bekende uitdrukking. Mijn tante Drikka woonde achteraf en als ik daar kwam op de fiets was het altijd: “Boh foi toch, daar komt Hans aan.”’ Bedankt Drikka.

Grenzen

Keuper dicht en schrijft in het plat, staat bekend als dialectdominee en bewaakt de taal van de band. Lastig en voer voor discussie want de spelling van Achterhoeks dialect of Nedersaksisch, dat tot boven Hamburg wordt gesproken, ligt niet muurvast. Dit in tegenstelling tot het Fries. ‘De Friezen hebben dat goed voor elkaar, al manifesteert zich daar steeds weer een verdachte vorm van regionalisme,’ zegt de zanger. ‘Eerlijk gezegd ben ik hartstikke blij dat dat hier minder is, al is er nu een Achterhoekse vlag.’ En die groene banier wappert tegenwoordig op heel veel plaatsen in Oost-Gelderland. ‘Verschrikkelijk. Dialect heeft niets met grenzen te maken en ook niet met afzetten tegen wat dan ook door de eigen identiteit te accentueren. Dat doet een vlag wel. Ik wil dat niet.’ ‘Ik wel,’ zegt Te Molder.

In die dertig jaar heeft de band altijd alles in eigen beheer gehouden. Of misschien kun je beter zeggen in Rita’s beheer. Zij zat bij de eerste optredens met een geldkistje bij de deur, doet nog altijd de pers en de boekingen en kiest zelfs de overhemden en de schoenen uit voor de mannen.

‘Bier moet je opdrinken’

WILLEM TE MOLDER

Toen Sony lucht kreeg van de succesvolle SRV-verkoop van de eerste cd, meer dan 50.000 stuks, belde de platenmaatschappij met het aanbod om te participeren in de tweede. ‘Hartstikke bedankt mijnheer Sony, maar dat kunnen we heel goed zelf,’ was volgens Te Molder Rita’s nuchtere antwoord. Misschien dat de Achterhoekers daardoor nooit een wereldwijde hit hebben gehad, maar een goede anekdote is ook wat waard.

Gehoorapparaatje

Muzikanten worden niet graag in een hokje gestopt, maar BFT heeft daar geen enkele moeite mee. ‘Stop ons maar in het hokje Achterhoek,’ zegt Te Molder. De eeuwige vergelijking met Normaal, niet onlogisch, wordt na al die jaren gelukkig steeds minder gemaakt. Keuper: ‘Tegen zaalhouders die een goedkopere variant van Normaal in huis dachten te halen, hebben we altijd gezegd: dat zijn we niet en willen we niet zijn. Ons publiek is ook heel anders, van nul tot 88. Bier gooien hebben we ook meteen ingedamd.’ ‘Bier moet je opdrinken,’ vult Te Molder aan.

Van slechthorendheid lijkt bij Keuper na al die jaren muziek maken geen sprake, maar schijn bedriegt. Want als ik hierover begin tovert hij twee gehoorapparaatjes onder zijn wilde haardos vandaan. De band mag dan nog springlevend zijn, de fanclub is een zachte dood gestorven en daar is men niet echt rouwig om. ‘Ooit hadden we als gimmick van die foute zwarte pakken aan, inclusief bretels en vlinderdasje. Net een showorkest. Kwam de fanclub ook helemaal in het zwart en werd iedereen bij wie de strik of lichters niet goed zaten daarop aangesproken. Het leken wel uniformen.’

Eén fan heeft de eerste noten van ‘Beernd van Kuperi-j’ op zijn arm laten tatoeëren. Dat betekent niet dat hij idolaat is van de band, wel van de Achterhoek. Want BFT moet zijn huid delen met onder andere De Graafschap en Normaal. Dan is het mooi geweest. Omdat ik mij weer helemaal thuis voel, roep ik ‘sòh!’ en sla op het tafelblad. Net naast het doosje eieren dat ik van Rita heb gekregen.

De documentaire Boh Foi Toch, al 30 jaor met völle wille (’Boh Foi Toch, al 30 jaar met veel plezier’) is te zien bij Omroep Gelderland (KPN: kanaal 506, Ziggo: kanaal 750, T-Mobile: kanaal 510).

VPRO- gids | 08 | 2020

Midweektrailer | Dowtown Abbey

HP | 12-09-2019 'Downtown Abbey'is overbodig toetje na een smakeloz maaltijd'⇲

dinsdag 25 februari 2020

Boh Foi Toch | al 30 jaor met völle wille

Dertig jaar lang zijn ze al wereldberoemd in het oosten van het land: Boh Foi Toch, wat betekent, ‘tjonge-jonge, het is me wat’. En dat is het zeker! De mix van zydeco, Cajun, walsen en polka’s heeft na al die jaren nog niets van haar glans verloren. 30 Jaar is aanleiding voor een feestje en voor Omroep Gelderland reden genoeg om in de documentaire terug te kijken op wat Boh Foi Toch al die tijd al betekent voor de Achterhoek. Meer over deze aflevering: https://gld.nl/b1nO Meer over dit programma: https://www.omroepgelderland.nl/gld-doc

Boh Foi Toch 30 jaar

Na afloop van het jubileumconcert 15 februari j.l. kreeg elke bezoeker een DVD cadeau met opnames uit de rijke historie van Boh Foi Toch. In het boekje ook twee foto's van de Grachtengordelvaart die Stichting Eeuwig Erbarmen organiseerde op Koninginnedag van 1996.

Vanavond op TV bij omroep Gelderland vanaf 17:20 elk uur herhaling, de documentaire van Angelo Damens, Boh Foi Toch, al 30 jaor met völle wille (KPN:kanaal 506, Ziggo: kanaal 750, T-mobile: kanaal 510).

zie ook hier foto's Grachtengordeltoer in Amphion>

en op Flickr⇲

maandag 24 februari 2020

Ondertussen in Gorssel | Jan Beutener

Gisteren typisch geval van museumweer. De beslissing een ritje naar museum MORE in Gorssel was snel genomen. Ik begin het daar steeds leuker te vinden. Gisteren, voor mij, een nieuwe ontdekking bewonderd: Jan Beutener⇲

Jan Beutener | After All | 1992

Jan Beutener | Over de rand | 2005

Arnout Killian | Cubicles 2011

hier meer⇲

Meanwhile in the past at the Robert McDougall Art Gallery | 1998

Lee Miller: Photographer exhibition at the Robert McDougall Art Gallery (1998)

zondag 23 februari 2020

Girl | The Beatles

BeatlesTalk Girl⇲

zaterdag 22 februari 2020

Cijfers | 78

Foto: © Hans Mellendijk | Pier 78 | Hudson River Park | New York City

Zie meer Cijfers en getallen hier⇲

vrijdag 21 februari 2020

Onderweg naar de 21ste Kunstwandelroute Hummelo | Harken

De laatste proefopstelling in mijn achtertuin en zondag j.l. heb ik op landgoed Enghuizen de juiste plek bepaald.

donderdag 20 februari 2020

In goed Nederlands | found footage

VK | 19-02-2020

Mijn inzendingen 'herbeelding' en 'herverbeelding' worden net niet gehonoreerd de jury vond het net weer te nadrukkelijk. Mmmm 'herbruikfilm' vind ik te nadrukkelijk op film betrekking hebben. Zie hier het volledige artikel⇲

De kool en de haas

Remco Koolhaas @ Guggenheim⇲

A unique exhibition for the Guggenheim Museum, Countryside, The Future explores radical changes transforming the surface of the world beyond cities. Conceived by architect and urbanist Rem Koolhaas and Samir Bantal, Director of AMO, the think tank of Koolhaas’s Office for Metropolitan Architecture (OMA), the rotunda installation presents original research that addresses urgent environmental, political, and socioeconomic issues. Discover curious encounters and stories that intersect with topics such as climate change, migration, preservation, and evolution.

Countryside, The Future is on view February 20 through August 14, 2020, at the Solomon R. Guggenheim Museum, New York.

woensdag 19 februari 2020

Onderweg naar 21ste Kunstwandelroute Hummelo | Harken

Het werk Harken heeft vele vaders. De grootvader is het werk "Blickst du hinauf und liest die Worte..." ["Looking Up. Reading the Words..."] van Ilya Kabakov | 1997 | Munster |1997 Dat ik ooit daar zag toen ik de beelden-tentoonstelling bezocht.

Toen ik bij vriend Gertjan Tuenter een oud tv-mast zag liggen had ik nog het idee om het als illustratie te gebruiken bij mijn gedicht BEELDRELIGIE⇲ En dat ik de regels erin zou verwerken. Al verder onderzoekend naar de mogelijkheden werd het concrete poëzie n.a.v. het begrip Harken⇲.

Installation consisting of a concrete foundation, steel mast, 22 metal antennae, 3 mm thick metal lettering. Height: 15 m, area of the lettering: 14.45 x 11.3 m

Location: Northern meadows by lake Aa, east of the Kardinal von Galen ring road, permanent installation.

Owner: LWL-Museum für Kunst und Kultur, Münster, acquired with the support of the Verein der Kaufmannschaft zu Münster von 1835 [Münster Merchants’ Association of 1835]

Ilya Kabakov * 1933 in Dnipropetrowsk, Ukraine, lives and works in New York, USA.