melsmusikmozaik-extra

DdA | Achterhoek Nieuws | DICHT | week 47

                                     

              Achterhoek Nieuws 👉 | Manifest van de herfst  - Sander Grootendorst 👉

Dichtersbankjes | Ellen Warmond

 

 Foto: Bert Bevers | Binnenplaats Bibliotheek Permeke, Antwerpen

Uit de collectie Bert Bevers (keuze dichter en gedicht) voorraad Mannen van Bevers: Ellen Warmond 👉

Omgekeerd perspectief

 

Lang al voor ik je kende

liep mijn verlangen om je heen

cirkels

de hondewacht

 

ik was wanhopig maar wij waren samen

nu is het nacht

wij passen weer in onze naam

 

sinds je er bent

ben ik weer alleen

 

 

Ellen Warmond 

De huid als raakvlak, Querido, Amsterdam, 1964

  Meer Dichtersbankjes hier 👉

muziekmozaïek

 

Vanavond in Amphion

Ondertussen in Winterswijk

 

Gerri Grijsen 

Nooit eerder werd in Villa Mondriaan een tentoonstelling volledig gewijd aan beeldend kunstenaars die actief zijn in óf afkomstig zijn uit de Achterhoek. Gedurende twee weken in november biedt Villa Mondriaan een uitgebreid overzicht van het rijke en diverse artistieke landschap van de Achterhoek. Natuur en reflectie komen aan bod – onderwerpen die nauw verbonden zijn met zowel de Achterhoek als haar kunstenaars. De kunstenaars benaderen en verkennen deze thema’s op geheel eigen wijze in De regionale spiegel.

Van schilderijen en grote sculpturen tot glaskunst, brons en hout. De geselecteerde kunstenaars zijn: Grietje Bouman, Luna Cordaro, Arjan Paijers, Liesbeth Romeijn, Natasja Scharenborg, Hans van Weerd, Jonas Johannis, Wilfried Nijhof i.s.m. Sander Luske, Rowena Peters, Anne-Marie van Eck, Mark Oonk, Cynthia van Wijngaarden, Thea Zweerink, Tom Putman, Kristie Legters, Remco Leuverink, Jan Derk Heesen, Maarten Rots, Myra Breukers, Emiliana Cordaro, Hans Jaarsma, Alexandra Meerdink, Gerri Grijsen, Margreet Markus, Hanneke Edelman, Louis Niënhuis, Jozef Kemperman, Vic Hulshof, Mirjan Koldeweij, Robert Jansen, Paul Wieggers en Henry Wolters.

De regionale spiegel is te zien vanaf 10 november tot en met 23 november 2024 in Museum Villa Mondriaan. 

Thea Zweers 

hier meer regionale spiegel 👉

Kosmos

 

Ondertussen in Kleve een groot overzicht van kunstenaar Ewald Mataré 👉

Hier meer 👉

Cijfers en getallen

 

Zie meer Cijfers en getallen 👉

DdA | Achterhoek Nieuws | DICHT | week 46

                                                  

             Achterhoek Nieuws 👉 | IJkpunt - Florien Saalmink 👉🏻

Op een klompenpad bij Spijk stond deze dichter stil. In Kilder ook. En toen bij Woold nog eens. Zag daar wat de wandeling met haar deed en liet zichzelf ademhalen. Klompenpaden zijn wandelingen door opengestelde natuur, vaak een kilometer of tien tot vijftien lang. En de nieuwe lievelingsvrijetijdsbesteding van deze dichter. Dus: rugzak op, klompen aan, en gaan!

Ijkpunt

Langzaam voel ik het water mijn wandelschoen binnendringen

Op het buigpunt van mijn voet, daar aan de zijkant

Waar het leer continu moet werken om mijn passen bij te houden

Ik voel hoe alle groeven van mijn zool zich volzuigen met drek

Hoor de kleffe stappen in de berm weerkaatsen

Ik voel de spiervezels in mijn kuit zachtjes samentrekken en ontspannen

En dan plots voel ik kramp

Maar ik loop door, wil door, moet door

Ik zie een dame met een hond, een wandelaar met rugzak en een fietser met een helm

Ik zie een weerkaatsing van mezelf in het rivierwater

Ik merkte het natte gras eerst niet op

Nu hoor ik vochtige zweepslagen op mijn hiel

Een aansporing, bemoedigend, ‘door, door, door’

Halverwege heb ik een balans gevonden tussen de stilte buiten en de drukte vanbinnen

Dan wordt mijn innerlijke Tetris herstart, speel ik rij na rij aan geordende gedachten weg

In het wandelen verlies ik mezelf aan zintuigelijke overgave

Om dan beetje bij beetje, stap voor stap, mij weer tegen te komen

Sta bij het eindpunt mezelf als een marathonrenner op te wachten

Zeg dat ik volgende week weer in de grauwe kou mag zoeken daar paden

Zeg dat het goed komt en dat het beter is

Kopwit in de Deur terugbeleefd

 

Louis Radstaak filmde de Bockbiermiddag in Café de Deur te Zutphen. 

Zie hier alle deelnmeers 👉

melsmuziekmozaïek

Nauwe Mijter - De Kift

Die wende 35

Vriend Gertjan Tuenter stuurde me 9 november 2009 onderstaand verhaal. Een document over de val van de muur. Toen twintig jaar geleden. Waar een aantal Varssevelders heen togen. Leider had ik een andere afspraak, maar was wel aanwezig bij het smeden van de plannen:

“Het is vrijdagavond 10 november 1989, we zitten bij cafe 't Veertje en nemen de toestand in de wereld door. Het gesprek komt op de ontwikkelingen in Berlijn. Als het waar is dat de muur gaat vallen is dit een belangrijk moment in de geschiedenis. We besluiten dat we daar bij moeten zijn. Gertjan belt Anne, Bert belt Hetty, Jan belt Tineke, Pieterjan gaat ook mee. Jos en Hans hebben afspraken en gaan niet. Gertjan gaat met Jan naar Sinderen om het paspoort op te halen. Anne heeft snel eieren gebakken. Wesselien heeft broodjes gesmeerd. Terug bij 't Veertje blijkt dat Jos toch meegaat. Berts paspoort ligt in Barneveld maar Harry Mulder biedt spontaan zijn paspoort aan. Om 10.15 uur vertrekken we. We denken 's nachts tegen drie uur in Berlijn te zijn.

Tot enkele kilometers voor Helmstedt gaat alles voorspoedig.Op de baan naast ons zien we steeds meer Trabantjes met van die spitse achterlichtjes. Plotseling file, naast ons een stroom Trabantjes, Lada's, Wartburgs en Dacia's ook veel MZ motoren, heel veel 2-tact. Er hangt een dikke blauwe walm over de snelweg. We geloven onze ogen niet. We komen nauwelijks verder. Een vrachtwagenchauffeur vertelt dat er bij Berlijn Nichts mehr. Veel mensen starten de auto niet meer maar duwen hem een paar meter verder als dat kan. In dit tempo duurt het dagen om in Berlijn te komen, we beginnen behoorlijk spijt te krijgen van onze beslissing naar Berlijn te gaan.

Uiteindelijk komen we toch bij de paspoortcontrole. Het eerste paspoort blijkt verlopen:  Het tweede paspoort: Auch verfallen . Het derde:  ab april 84. Mein Gott ist das möglich, Kollege kuck doch. Met een wegwerpgebaar geeft de beambte de vijf paspoorten terug. Het paspoort van Harry / Bert heeft hij nog niet bekeken. Gertjan stamelt nog iets van: "Een paspoort mag toch een jaar of zes verlopen zijn" De beambte vindt het niet de moeite waard hier op te reageren. Dan wenkt hij dat hij de paspoorten nog een keer wil hebben, schrijft een briefje, wijst waar we de auto neer moeten zetten en stuurt ons naar een kantoortje om dagpassen te halen. Voor het kantoortje waar we moeten maken staat een Schlange evenals voor het loket van de dagpassen. Bert wordt onzeker of de truc met het paspoort van Harry Mulder wel doorgezet moet worden, de pasfoto lijkt van geen kant en de lichaamslengtes van Bert en Harry verschillen bijna 20 cm. Bert besluit zijn rijbewijs in te leveren aan het loketje en vertelt dat hij per ongeluk het paspoort van een huisgenoot meegenomen heeft, de man kijkt wanhopig maar schrijft de visa toch uit DM 65 per stuk exclusief pasfoto. Terug naar controleur 1. Deze ziet het rijbewijs en vraagt wat dit weer te betekenen heeft. Uitvoerig vertelt Bert over de paspoortverwisseling en dat Harry nu in Parijs zit met Berts papieren. De papieren gaan in een map naar het volgende kantoor 200 meter verder. De foto's worden nauwkeurig vergeleken met de personen. Uiteindelijk mogen we de Transitroute op.

Aan de overzijde staat het verkeer volledig vast en het duurt niet lang of wij staan ook weer stil. Volgens de borden zijn we nog 45 km verwijderd van de Hauptstadt der DDR. We zijn het er over eens dat het op deze manier wel enige dagen kan duren voor we uit deze file zijn. De koffie en de boterhammen zijn op, de broodjes van Wesselien zijn in Varsseveld achtergebleven. Gertjan besluit nog niet te vertellen dat hij nog vier appels en een mandarijn heeft, hij houdt ze achter de hand als een leuke verrassing voor de komende dagen. Op een Duitse radiozender horen we dat er gaten in de muur gemaakt worden en dat er steeds langere rijen mensen en files komen. Toch is de stemming op de weg tamelijk opgewekt en de mensen schuiven vol goede moed telkens een paar meter op, al dan niet gebruik makend van de motor. De walm wordt steeds dikker.
De radio meldt dat er moeilijkheden zijn bij de Brandenburger Tor. Op meerdere plaatsen stromen de mensen nu West-Berlijn binnen. Het is zaterdagmiddag 1 uur, 10 uur oponthoud, toch lijkt het of de auto's sneller doorgelaten worden.

We komen bij de controle voor Berlijn. De stemming bij de grenswachten is veranderd, ze hebben bloemen op het uniform of in de loop van hun wapen, ook staan er bierflesjes op tafel met bloemen. Om 2 uur zaterdagmiddag rijden we in een eindeloze stroom DDR-burgers West-Berlijn binnen.

Gertjan Tuenter

inmiddels tien jaar geleden

 

Herman, door Hans Mellendijk, vandaag in de Gelderlander edities Achterhoek

Mooie, vormende jaren waren het, denk ik onderweg op de gure ochtend van Goor naar Usselo.

In Beckum zie ik de honderd zakken mengvoeder die we van daaruit lieten transporteren naar de hal van de Enschedese Kunstacademie. De AKI. Alwaar in de hal door toneelvereniging Vlees, Botten & Bloed het theaterstuk 'En de boer hij ploegde voort' werd opgevoerd. Drie in overal geklede mannen sjouwden met steekwagens de opgestapelde zakken meel van vijftig kilo per stuk weg. Onderwijl in Twents en Achterhoeks dialect keuvelend over de ontwikkelingen in de agrarische sector. De teloorgang van de keuterboer en de opkomst van de grootschalige siloboeren. Een zwaar stuk, vooral letterlijk dan, het stuk duurde net zo lang tot dat alle zakken van het toneel waren weg gesjouwd.

Ook lieten we een film zien van een vuur, halverwege de vertoning vloog het scherm zelf in brand. Voor de kunstmanifestatie Sonsbeek buiten de perken bedachten we een soortgelijk plan. Een film van de zonsopkomst die tijdens de opkomst zelf op een blinde muur in het centrum van Enschede zou worden geprojecteerd. De zonnestralen zouden in werkelijkheid de film opheffen. Conceptuele kunst.

Maar ook tastbare objecten werden er gemaakt. Furore werd behaald met de drie koffers,

de ter Beek-Mellendijk draagkateder, -draagprivaat en -draaghaard. Feitelijk drie zware kisten die in glanzende reclamefolders werden aangeprezen als: 'Hiermee wandelen is een feest'. De kateder, een koffer die een spreekgestoelte bleek te zijn. 'Ik herken mezelf niet meer', schreef zogenaamd een afnemer, binnen drie maanden waren zijn 'kommunikatieproblemen' opgelost. De draagprivaat kon in enkele handelingen tot poepdoos worden getransformeerd, met bijbehorend schaamkleed kon men op elk moment op elke plek zijn stoelgang regelen. De draaghaard bevatte een opklapbare gietijzeren vuurkorf.

We vierden het leven, of zoals het geformuleerd stond in het eindexamen document, in typisch jaren zeventig proza; 'Hun werk vloeit sterk voort uit hun maatschappelijke situatie. Zij aanvaarden deze als een realiteit, zij onderkennen de bekoring ervan en zij laten de in deze maatschappelijke situatie aanwezige patronen zien.'

Dan het telefoontje. Zijn dochter Ymke aan de lijn, even is het stil. Dan de ongelooflijke tijding; 'Ik heb slecht nieuws Hans, Herman is vannacht er tussen uut 'ekneppen'. Onverwachts als een dief in de nacht had magere Hein toe geslagen. 'D'r wordt weer flink 'ekapt in de bos van mien generatie en één zal de eerste motten waen', zou hij gezegd hebben.

Nabij de Usseler Es nemen we afscheid. De Es waarnaar we, voor de vernielende aanslag van Enschedese rondweg, ooit met een groep AKI-leerlingen een expeditie ondernamen. Land-art van grote klasse. We brachten toen een ode aan het eeuwen oude landschap door dwars over de landerijen een wandeling te maken in de vorm van een hart. Hier en nu op het Twentse crematorium dan toch de laatste klop op het hout van de kist, een traan en fluisterend een kalm an Herman!