zaterdag 9 november 2024

Die wende 35


Vriend Gertjan Tuenter stuurde me 9 november 2009 onderstaand verhaal. Een document over de val van de muur. Toen twintig jaar geleden. Waar een aantal Varssevelders heen togen. Leider had ik een andere afspraak, maar was wel aanwezig bij het smeden van de plannen:

“Het is vrijdagavond 10 november 1989, we zitten bij cafe 't Veertje en nemen de toestand in de wereld door. Het gesprek komt op de ontwikkelingen in Berlijn. Als het waar is dat de muur gaat vallen is dit een belangrijk moment in de geschiedenis. We besluiten dat we daar bij moeten zijn. Gertjan belt Anne, Bert belt Hetty, Jan belt Tineke, Pieterjan gaat ook mee. Jos en Hans hebben afspraken en gaan niet. Gertjan gaat met Jan naar Sinderen om het paspoort op te halen. Anne heeft snel eieren gebakken. Wesselien heeft broodjes gesmeerd. Terug bij 't Veertje blijkt dat Jos toch meegaat. Berts paspoort ligt in Barneveld maar Harry Mulder biedt spontaan zijn paspoort aan. Om 10.15 uur vertrekken we. We denken 's nachts tegen drie uur in Berlijn te zijn.

Tot enkele kilometers voor Helmstedt gaat alles voorspoedig.Op de baan naast ons zien we steeds meer Trabantjes met van die spitse achterlichtjes. Plotseling file, naast ons een stroom Trabantjes, Lada's, Wartburgs en Dacia's ook veel MZ motoren, heel veel 2-tact. Er hangt een dikke blauwe walm over de snelweg. We geloven onze ogen niet. We komen nauwelijks verder. Een vrachtwagenchauffeur vertelt dat er bij Berlijn Nichts mehr. Veel mensen starten de auto niet meer maar duwen hem een paar meter verder als dat kan. In dit tempo duurt het dagen om in Berlijn te komen, we beginnen behoorlijk spijt te krijgen van onze beslissing naar Berlijn te gaan.

Uiteindelijk komen we toch bij de paspoortcontrole. Het eerste paspoort blijkt verlopen:  Het tweede paspoort: Auch verfallen . Het derde:  ab april 84. Mein Gott ist das möglich, Kollege kuck doch. Met een wegwerpgebaar geeft de beambte de vijf paspoorten terug. Het paspoort van Harry / Bert heeft hij nog niet bekeken. Gertjan stamelt nog iets van: "Een paspoort mag toch een jaar of zes verlopen zijn" De beambte vindt het niet de moeite waard hier op te reageren. Dan wenkt hij dat hij de paspoorten nog een keer wil hebben, schrijft een briefje, wijst waar we de auto neer moeten zetten en stuurt ons naar een kantoortje om dagpassen te halen. Voor het kantoortje waar we moeten maken staat een Schlange evenals voor het loket van de dagpassen. Bert wordt onzeker of de truc met het paspoort van Harry Mulder wel doorgezet moet worden, de pasfoto lijkt van geen kant en de lichaamslengtes van Bert en Harry verschillen bijna 20 cm. Bert besluit zijn rijbewijs in te leveren aan het loketje en vertelt dat hij per ongeluk het paspoort van een huisgenoot meegenomen heeft, de man kijkt wanhopig maar schrijft de visa toch uit DM 65 per stuk exclusief pasfoto. Terug naar controleur 1. Deze ziet het rijbewijs en vraagt wat dit weer te betekenen heeft. Uitvoerig vertelt Bert over de paspoortverwisseling en dat Harry nu in Parijs zit met Berts papieren. De papieren gaan in een map naar het volgende kantoor 200 meter verder. De foto's worden nauwkeurig vergeleken met de personen. Uiteindelijk mogen we de Transitroute op.

Aan de overzijde staat het verkeer volledig vast en het duurt niet lang of wij staan ook weer stil. Volgens de borden zijn we nog 45 km verwijderd van de Hauptstadt der DDR. We zijn het er over eens dat het op deze manier wel enige dagen kan duren voor we uit deze file zijn. De koffie en de boterhammen zijn op, de broodjes van Wesselien zijn in Varsseveld achtergebleven. Gertjan besluit nog niet te vertellen dat hij nog vier appels en een mandarijn heeft, hij houdt ze achter de hand als een leuke verrassing voor de komende dagen. Op een Duitse radiozender horen we dat er gaten in de muur gemaakt worden en dat er steeds langere rijen mensen en files komen. Toch is de stemming op de weg tamelijk opgewekt en de mensen schuiven vol goede moed telkens een paar meter op, al dan niet gebruik makend van de motor. De walm wordt steeds dikker.
De radio meldt dat er moeilijkheden zijn bij de Brandenburger Tor. Op meerdere plaatsen stromen de mensen nu West-Berlijn binnen. Het is zaterdagmiddag 1 uur, 10 uur oponthoud, toch lijkt het of de auto's sneller doorgelaten worden.

We komen bij de controle voor Berlijn. De stemming bij de grenswachten is veranderd, ze hebben bloemen op het uniform of in de loop van hun wapen, ook staan er bierflesjes op tafel met bloemen. Om 2 uur zaterdagmiddag rijden we in een eindeloze stroom DDR-burgers West-Berlijn binnen.

Gertjan Tuenter

Geen opmerkingen:

Een reactie posten