vrijdag 6 januari 2017

Column | Hans Mellendijk


 Carbid & Co | Heelweg West | 31-12-2016



Joelen | Hans Mellendijk | de Gelderlander | edities Achterhoek | 5 januari 2017

Op menig hoofdkantoor van de ballenindustrie heeft men zich jarenlang blind gestaard op het raadsel waarom nu juist in de Achterhoek vanaf half december de verkoopcijfers van de voetbal een steile curve vertoont. Totdat twee jaar geleden de schellen van de ogen vielen toen het als 50ste traditie in de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoedlijst werd opgenomen. Het carbidschieten met oudjaar beleefde zijn hoogtepunt. Beernd Oorndigh wist wel  beter. Want toen langzamerhand de melkbusdeksels door veelvuldig  knalgeweld opraakten zette hij de voetbal in om de melkbus -of buisachtige varianten- bij de gasvorming af te dekken.

De traditie van kabaal maken rondom de kortste dag is terug te voeren tot het oud Germaanse winterzonnewendefeest, de zogenaamde joelfeesten. Door de kerstening zijn heidense elementen met christelijke feestdagen samengesmolten. Bepaalde gewoontes werden overgenomen en later in de reformatie weer uitgebannen. Maar het verdrijven van boze geesten door het maken van hels lawaai werd als traditie de vorige eeuw opnieuw uitgevonden. Bij het horen van de knallen veroorzaakt door carbidbussen luisterend naar krijgshaftige namen als Dikke Bertha, Murderer of Fat Boy zou je zelfs kunnen spreken van een heidense tendens.


In het Oude IJsseldal lijkt Naober Dopperslos een tegenbeweging op gang te zetten. Blauwe verstilde zoeklichten scannen tussen kerst en Driekoningen de lucht af, niet op jacht naar vijandige boze geesten, maar op zoek naar contact met het naburige dorp. Ze willen vrede. De bedenker filosofeert uit zijn new age-agenda; alles wat aandacht krijgt bloeit. Zien we in het oosterlicht een nieuwe traditie ontstaan? Of is het aandacht van de ondernemers om iets anders te bewerkstelligen?

Foto: © Stan Bouman | Oosterlicht





Geen opmerkingen:

Een reactie posten