Publiekstrekker
Het woord (afgeleid van het Latijn: trahere dat “trekken” betekent) is
een algemene omschrijving voor een voertuig dat iets kan trekken, duwen of
slepen wat geen eigen aandrijving heeft. In de geïndustrialiseerde wereld heeft
de tractor, want daar heb ik het over, de rol van trekdieren vrijwel volledig
overgenomen.
In mijn jeugd kwam ik het werkpaard in allerlei
gedaanten tegen. Bij buurman Kraan die loonwerker was bracht het hoestend de
dorsmachine in werking, als de oogst daar was. Een neef van de buurman ploegde
met een tweewielerig exempaar, een tuinbouwpony, het land extra omhoog als de
aardappelen daarom vroegen. Mijn vader bouwde op z’n werk grote Fordson Majors
om tot wegschavers. Zij hielden in
de jaren vijftig van de vorige eeuw de binnenwegen berijdbaar en het platteland
bereikbaar. Bij ooms en opa’s zag ik ze zware arbeid verrichten op
het land.
De trekker bracht de Achterhoek in cultuur. Ik
hoor de tractoren voorbijgaan. Massey Ferguson. Het rode gevaar Farmall Harvest
International. De Lanz Bulldog ploft bong, bong, bong, bong, … door de straten.
Welluidend klinkt in de verte Bolinder-Munktell.Symbool voor de mechanisatie van het
boerenland, waar een ieder zo zijn mening over kan hebben. De schaalvergroting
is er daar één van. De boer die vroeger van acht koeien een bestaan kon
opbouwen dient er nu tachtig ja ik hoorde op een rondleiding bij een Aaltens
wijngoed zelfs achthonderd te hebben. Wil hij rendabel kunnen boeren.
Vroeger was de dorpsbewoner nog één met de seizoenen en kon je in de oogstijd een trekker met een volgeladen hooiwagen nog wel eens door het dorp zien rijden en was je op de hoogte met wat er op het boerenland gebeurde. Tegenwoordig worden de grote trekkermonsters met hun mestinjecteurs of andere reusachtige constructies gemeden uit de negorij. Ze worden omgeleid via de rondwegen en op speciale parkeerplaatsen dienen ze het burgerverkeer voorang te verlenen.
Het
kan verkeren. Al zie ik gelukkig op zomerse toogdagen de jonge boer soms samen
met zijn vader in een nostagische bui met zo’n prachtig voorbeeld van ‘vorm
volgt functie’ door het Achterhoekse landschap tuffen. Daarom wordt het tijd om
de trekker te eren, even stil te staan bij een tijdperk dat afgesloten wordt. En alles waar we ’t
hart aan verpand hebben inspireert en brengt ons cultuur. Ik zag op internet
verschillende filmpjes voorbij flitsen. Waarbij een stationair lopend tractor
werd ingezet als metronoom. De
drummachines begeleidden er muzikanten alsof ze niks anders gedaan hebben.
Google voor de gein maar eens ‘Tractor en muziek’ op You Tube en een wereld
gaat voor u open. Of kom vanmiddag naar het Doetinchemse Simonsplein. Speciaal
voor Cultuurzomer Achterhoek is het Alan Gascoigne Trio omgevormd tot een
kwartet. Voor
de gelegenheid wordt het trio versterkt met een vierde ‘muzikant’, een 19 paardekracht tellende
Hanomag R420.
Hans Mellendijk in de Gelderlander, edities Achterhoek, 11 juli 2011
Geen opmerkingen:
Een reactie posten