Uit de oude doos | Evaluatie in 't kippenhok

Evaluatie in ‘t kippenhok

Nadat het Nederlandstalig vinylrepertoire grondig werd hergerubriceerd met een Top 100 oorspronkelijk en daarna met een Top 100 covers; een Europees getinte verzameling met vertalingen uit het Duits, Engels, Frans, Grieks, Italiaans, Spaans en het Zweeds. En hij daarna met een Franse verzameling chansons volgde en daarna zelfs de Duitse schlager salonfähig maakte, kwam hij vorig jaar met het Surivlaamse wereldrijk, daar waar de Schelde en de Marowijne samenvloeiden, op de proppen. Ik schreef erover en maakte u enthousiast. Toch wist de eigenzinnige compilateur me onlangs weer te verrassen.

Nu met  Vic’s Fabulous Fifties, 100 favorieten  van Vic van de Reijt. De jaren vijftig. Verrassend omdat ik eigenlijk Zuid-Europa, met Spaans, Italiaans, Grieks werk, had verwacht.

Ook nu weer ligt een doeltreffende analyse van de muziektijdperken ten grondslag. Era’s laten zich niet indelen in ronde getallen. “De Fifties lopen van 1955 tot 1962 en de Sixties van 1963 tot 1974.” In ’55 brak de rock’n roll door. Dankzij of beter ondanks Bill Haley, een blanke die het fenomeen van zwarte voorgangers jatte. Iemand die de r&b-muziek in een up-tempo vercommercialiseerde voor witte oren. Gelukkig kreeg men al snel een geloofwaardiger vertolker uit Tupelo. Elvis Presley! The Beatles en Rolling Stones coverden in hun beginjaren hun rock’n roll helden: Chuck Berry, Budy Holly, Little Richard en Larry Williams. Pas als ene Robert Zimmerman als Bob Dylan eigen repertoire gaat schrijven wordt een nieuw muziektijdperk ingeluid. De Sixties eindigde uiteindelijk in de oliecrisis, en in de nederlaag van het creatieve, langharige Nederlandse elftal dat verloor van de gedisciplineerde Duitse Mannschaft.

Lang daarvoor op het schoolplein was ik als tiener fout in de oorlog, die was ontstaan tussen Elvis fans en de aanhangers van zijn Engelse navolger Cliff. In Vic’s verzameling staat Richards beste nummer, dat een uitzondering vormt: Dynamite. Dat alsnog solliciteert naar de Nobelprijs voor kort maar krachtig, 1 minuut 54! Helaas geen nummer van The Shadows, Cliffs begeleidingsgroep. Maar wel mooie andere instrumentale nummers. Het waren ook de jaren van de grote radio-orkesten en geniale arrangeurs. Het instrumentale tijdperk dat bij mij pas in 1978 eindige met het prachtige tekstlozenummer Evaluatie in ’t kippenhok, van Ferdi Jolij op Normaals tweede LP, Ojadasawa.

Hans Mellendijk, de Gelderlander, edities Achterhoek, 23 mei 2009